Burun Tıkanıklığı Cerrahisi
Burun tıkanıklığı, çok farklı etkenlere bağlı olarak gelişebilen bir tıbbi belirtidir. Bu etkenler burnun anatomik yapısındaki bozukluklar ve bunlara ait iltihaplanmalar şeklinde iki ana grupta ele alınabilir.
Burunda bulunan yapısal elemanlardan nazal septum deviasyonu, burun eti ve geniz etinde şişme en sık karşılaşılan anatomik burun tıkanması nedenlerindendir. Burundaki iltihaplanma süreçlerine bağlı tıkanıklık sebepleri ise soğuk algınlığı, gribal enfeksiyonlar, sinüzit ve saman nezlesi gibi tıbbi durumlardan oluşur.
Burun Tıkanıklığı Nedir?
Burnun en önemli görevlerinden birisi olan solunumun, sözü edilen faktörlere dayalı olarak yerine getirilememesi durumuna burun tıkanıklığı denir.
Nazal konjesyon olarak da ifade edilen burun tıkanıklığı genellikle yüz bölgesinde iç kısımlarda bulunan sinüs yapılarının iltihaplanması sonrasında meydana gelen belirtidir.
Burun Tıkanıklığı Neden Olur?
Burun tıkanıklığı en çok grip ve nezle gibi basit enfeksiyon hastalıklarına bağlı olarak meydana gelir. Bu tarz hastalıklara bağlı oluşan burun tıkanıklığı şikayeti genellikle 1 hafta içerisinde gerileme gösterir.
Bu sürenin uzaması altta yatan başka bir sağlık problemine işaret edebilir. Uzun süreli burun tıkanıklığına sebep olabilecek birçok farklı durum mevcuttur:
- Alerjiler
- Saman nezlesi
- Nazal polip adı verilen burun içi non kanseröz büyümeler veya tümöral oluşumlar
- Çeşitli kimyasallara maruziyet
- Çevresel burun içi yapıları irite edici maddelere maruziyet
- Kronik sinüzit
Septum Deviasyonu
Burnu ikiye ayıran kıkırdak ve kemikten oluşan ortadaki duvar benzeri yapıya tıp literatüründe nazal septum adı verilir. Bu nazal septumda eğrilik olması durumu ise nazal septum deviasyonu olarak adlandırılır. Nazal septum deviasyonu, burun tıkanıklığı etkenleri arasında sık karşılaşılanlardan biri olarak göze çarpar. Tedavisi ise cerrahi olarak burun septumunun düzeltilmesini içerir.
Septum deviasyonu konjenital (doğumdan itibaren) olarak ya da burun bölgesine alınan travmalar sonucu edinsel olarak meydana gelebilen bir problemdir. Septum deviasyonu yaşlanma ile birlikte ilerleme gösterebilen bir sağlık sorunudur. Hafif derecede deviasyonu olan bireylerde bu durum herhangi bir belirtiye yol açmayabilir ancak daha ciddi derecedeki eğriliklerde çeşitli şikayetler meydana gelir. Burundan nefes almada zorlanma, burun tıkanıklğı, burun kanaması, sinüs enfeksiyonları, tek taraflı burun içi kuruluk ve horlama, septum deviasyonu belirtileri arasında yer alır.
Her iki burun boşluğunda üçer adet bulunan ve burun eti olarak bilinen konka ismindeki yapılarda şişme olması, burun tıkanıklığının yanında sinüslerin açıldığı deliklerde de tıkanıklığa neden olur. Sinüsler orta konkaya açıldığı için ortada bulunanlarda şişlik olduğunda sinüs havalanması bozulur ve dolayısıyla sinüsler iltihaplanarak sinüziti ortaya çıkarır. Sinüzit de baş ağrısına neden olarak yaşam kalitesinin bozulmasına sebep olur. Yani basit gibi gördüğümüz burun tıkanıklığı, domino etkisiyle pek çok olumsuz duruma kapı aralayabilir.
Burnun anotomik yapısını oluşturan septumdaki eğrilik ya da konkalarda şişme, yüzde bulunan trigeminal sinire bası yaparak sinir boyunca yayılan burun kökenli bir baş ağrısı etkeni olarak karşımıza çıkar. Migrenle karışabildiğinden ikisini ayırt edebilmek adına hastadan detaylı bir öykü alınması önem taşır.
Nazal polipler burnun iç yüzeyinde (mukozada) yer alan dokuların iyi huylu büyümesi olarak tanımlanabilir. Mukozal tabaka burnun ıslak tabakasıdır ve solunan havanın nemlendirilmesi ile hem burun içi yapıları hem de sinüsleri koruyucu etki gösterir. Kısa süreli enfeksiyon ya da alerji ilişkili irritasyonlarda (tahrişlerde) mukoza ödemlenir, kırmızı renk alır ve genellikle burun akıntısı şeklinde kendisini gösterir. Uzamış iritasyonlarda ise küçük kistik polip yapıları meydana gelerek burunda yer alan hava pasajlarının tıkanmasına neden olabilir.
Burun akıntısı etkenleri nelerdir?
Burun içerisinde, soluduğumuz havayı nemlendirmek için mukus adı verilen bir sıvı üreten bezler bulunur. Eğer çeşitli tıbbi durumlar nedeniyle bezlerin çalışması etkilenirse, normalden fazla sıvı salgılanması olur ve bunun sonucunda da burun ya da geniz akıntısı meydana gelir.
Kışın geçirilen grip, nezle gibi üst solunum yolu enfeksiyonları nedeniyle burun ve geniz akıntısı sıkça karşımıza çıkar. Yazın ise enfeksiyondan ziyade alerjik etkenler nedeniyle burun akıntısı olur.
Burun akıntısı, alerjiye bağlı olarak bütün sene görülebilir ve son derece rahatsızlık veren bir belirti olduğundan kişilerin hayat kalitesini bozar.
Burun tıkanıklığı için doktorlar ağızdan tablet ya da burun spreyi reçete ederler. Fakat bu ilaçların da başka yan etkileri nedeniyle sürekli kullanılması zorlaşır. Alerji belirtilerinden kurtulmanın en iyi yolu, sebeplerin ortadan kaldırılması olarak ifade edilir. Bahar aylarında polenlerin yoğun olduğu sabah saatlerinde mümkünse dışarı çıkmamak ve camları açmamak alerjik reaksiyonları azaltır. Alerjinin en önemli tetikleyicisi olan ev tozunun temizlenerek uzaklaştırılması büyük önem taşır.